Mọi người chắc nghe “DevOps là văn hóa” phải nhiều lắm rồi. Hội thảo nào cũng nói, bài báo nào cũng trích, khái niệm còn nêu ra mà. Nhưng hỏi ngược lại: “Văn hóa DevOps cụ thể là gì?” thì tôi chưa thấy câu trả lời được thoải mãn lắm. Thấy hay nói vài keywords khá sang: collaboration, ownership, automation, transparency. Nghe hay, nhưng cũng mông lung.
Thực tế đi làm, văn hóa DevOps không nằm trên slide, mà thể hiện ngay trong cách team xử lý sự cố, deploy, và nói chuyện với nhau hàng ngày, với tôi là vậy chứ cũng chẳng biết có đúng hay sai, có vài góc nhìn mọi người thị phạm thử nhé 😀
Văn hóa DevOps không phải là cài Jenkins hay học Kubernetes
Có công ty bảo: “Bên tôi làm DevOps rồi, CI/CD tự động hết, deploy chỉ 1 click.” Nhưng đến khi production chết thì DevOps bị gọi đầu tiên, Dev thì bảo: “Anh check server hộ em.” Đấy không phải DevOps culture. Đấy chỉ là Ops có thêm vài tool mới.
Văn hóa DevOps là trách nhiệm chung
Câu hỏi test nhanh: Khi hệ thống production down, ai là người cảm thấy có trách nhiệm đầu tiên?
- Nếu chỉ Ops không phải DevOps.
- Nếu cả Dev và Ops cùng xem đó là việc của mình đó mới là văn hóa DevOps.
Tôi thấy cảnh (chắc nhiều anh em từng gặp) Dev và Ops cãi nhau 30 phút trong bridge call: “Lỗi do code” – “Không, lỗi do hạ tầng.” Trong khi user kêu liên tục thông báo bắn group chat buốt óc luôn. Văn hóa DevOps đúng nghĩa sẽ không có câu “lỗi của ai”, mà chỉ có câu: “Làm sao để user hết lỗi ngay lập tức.”
Văn hóa DevOps là minh bạch
Minh bạch không phải là dựng 100 dashboard Grafana rồi khoe với sếp. Minh bạch là khi deploy fail thì Dev biết vì sao fail, Ops biết lý do hạ tầng từ chối, và cả hai cùng nhìn vào một sự thật duy nhất (single source of truth).
Tôi từng thấy một team log thì để mỗi người một nơi: Dev log app, Ops log infra, QA log test. Sự cố xảy ra, không ai correlate được. DevOps culture = mọi người nhìn vào cùng một bức tranh, cùng một sự thật.
Văn hóa DevOps là dám từ chối
Nhiều nơi bảo làm DevOps nhưng thực ra là đùn việc. Dev push code lên main lúc 6 giờ tối, Ops on-call nhận deploy. Lúc toang, Ops fix. Dev ngủ. Văn hóa DevOps đúng nghĩa thì Ops có quyền từ chối:
“Code này chưa có test, chưa có metric, chưa có runbook – tôi không deploy.”
Chấp nhận friction lúc đầu, nhưng về lâu dài đó mới là cách giữ chất lượng.
Văn hóa DevOps là học từ sự cố
Team không có văn hóa DevOps khi mọi incident đều kết thúc bằng câu: “Xong rồi nhé, close ticket.” Team có DevOps culture sẽ làm postmortem, chia sẻ knowledge, thay đổi process. Dev đọc được bài học từ Ops, Ops hiểu được lỗi logic từ Dev. Lần sau cùng nhau tránh được.
Kết
Văn hóa DevOps không phải slogan. Nó cũng không nằm trong tool mọi người chọn. Nó là cách một team phản ứng với sự cố, chia sẻ trách nhiệm, và học từ thất bại. Nói “DevOps là văn hóa” thì dễ. Nhưng nếu team chưa dám nhận lỗi chung, chưa dám từ chối code dở, chưa dám minh bạch log thì thật ra, văn hóa DevOps chưa bao giờ tồn tại.
